Doel van deze lesbrief

Kennis:

1. Informatie over de veranderingen in de hersenen in de puberteit

2. Informatie over de hogere functies in de hersenen, de executieve functies

Doen:

Tijdens de trainingsdagen wordt geoefend met het werkboek Power Pubers. We proberen zoveel mogelijk rekening te houden met deze veranderingen door juist in te zetten op de executieve functies.

​

In de puberteit ligt de nadruk vooral op het leren van gedrag dat passend is in de peergroup, het ervaren van emoties, het ontwikkelen van een eigen mening en de seksualiteit. 

Er wordt voortdurend gekeken naar anderen, hoe gedraag je je, wat draag je, hoe praat je, waar kijk je naar op internet, ben je lid van een App groep, hoeveel volgers heb je op Instagram, of naar welke vloggers moet je kijken om bij te blijven, wie vind je wel aardig en wie niet enzovoort. Leren, herhalen en oefenen zijn thema's die voor de puber veel minder van belang zijn. 

​

Het ligt dus voor de hand dat in de hersenen voornamelijk neurale verbindingen worden gelegd die de eerstgenoemde vaardigheden ondersteunen. Er verandert voortdurend van alles in de hersenen, dat proces is gaande vanaf de geboorte en duurt zeker tot het vijfentwintigste tot dertigste jaar.

Rond tien jaar is het brein al redelijk gefixeerd zoals dat heet, het heeft verbindingen gemaakt die nodig zijn om te kunnen functioneren in de omgeving waarin we leven. Vroeger werd aangenomen dat het brein rond die tijd wel klaar was. In de afgelopen twintig jaar is echter veel onderzoek gedaan en onderzoekers (Jelle Jolles, Evelien Crone etc.) hebben ontdekt dat juist vanaf dan het brein nog enorme veranderingen doormaakt. Talloze verbindingen die juist waren versterkt tijdens de basisschooltijd worden gesnoeid vanwege de koerswijziging die de puber doormaakt. Dat is jammer want een deel van de executieve functies krijgt veel minder aandacht daardoor en dat zijnbest belangrijke functies als je naar het vervolgonderwijs gaat.    

​

 Lees voor je verder scrolt hier de lesbrief over executieve functies en bekijk de korte video:

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

 

Werk in uitvoering

De executieve functies zijn vaardigheden die we aanleren, meestal onbewust, en die we nodig hebben om ons dagelijks leventje op orde te houden. Op de basisschool is een leerkracht altijd aan het werk met de leerlingen om de executieve functies te versterken.

Het brein bestaat uit miljarden neuronen die informatie op elkaar afvuren zodra we iets voelen, denken, doen of leren. Deze neuronen vormen neurale netwerken en punten die bepalen of we kunnen plannen en ordenen, vooruit kunnen zien,  ons gedrag kunnen evalueren, impulsen kunnen beheersen etcetera. 

​

Lastig hoor, dat jouw hersenen ineens de koude executieve functies niet meer goed kan monitoren voor je, juist wanneer je naar het vervolgonderwijs gaat. Want ze zijn erg druk om de warme executieve functies te versterken. En in het vervolgonderwijs wordt wel van je verwacht dat je zelfsturend bent, zelf je huiswerk kunt plannen, en het schoolse stampwerk naar behoren kunt doen. Franse idiomwoordjes, wiskundige formules, begrippen uit de scheikunde en biologie; je moet ze allemaal kunnen automatiseren. 

​

Presentatie Executieve functies in het kort.

​

In deze lesbrief tot slot de werking van onze hersenen in een interessante en heldere video van Mirjam Pol:

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

 

​

​

Sociale vaardigheden ontwikkelen is mogelijk als wordt gewerkt met en geoefend met executieve functies.

Experimenteren doen pubers de hele dag door. Daardoor versterken ze naast cognitieve vaardigheden ook hun sociale vaardigheden in deze periode. Jij, als opvoedcoach, kunt ze daar bij helpen. 

​

Lees hier daarom ook nog eens de aanvullende lesbrief over sociale vaardigheden. 

 

 

Ga naar de lesbrief over beeldenken en leren

 

Ga terug naar de lesbrief informatie voor jou en ouders

​

​