Ik heb een weekje vrij. Dat houdt in dat ik mijn praktijk gesloten houdt. Ik heb mij voorgenomen deze week goed gebruik te maken van mijn tijd. Ik zit buiten en geniet van de nazomer. Ik kijk naast me. Daar ligt het dan. Mijn to-do-lijst met alle klussen in huis die nog moeten gebeuren. Er zitten kleine klussen bij als opruimen maar ook flinke verfklussen. Ik kijk naar mijn lijst en zucht. Jeetje, wat veel! Waar moet ik beginnen? Ik voel de onrust in mij en krijg er buikpijn van. Het innerlijke dialoog komt op gang.
Wat zit je hier nu lui te zitten in de zon. Hup aan de slag!
Laat me nou even…
Zo komt het nooit af. Weer een uur verder en je hebt nog niets gedaan.
Ik heb continue gewerkt. Dit is mijn vrije week. Mag ik eventjes niets doen?
De klussen blijven liggen. Gaat echt niet vanzelf hoor. Kom op. Stel je niet aan.
Toe, laat me nou even met rust. Ik voel me momenteel niet in staat om in actie te komen.
Jij ook altijd met je gevoel.
Wat een drukte in mijn hoofd. Ik krijg er hoofdpijn van. Het lukt me niet om op te staan. Mijn lijf voelt als verlamd. Mijn gevoel zegt duidelijk nee, dit gaan we niet zo doen. Terwijl mijn hoofd overuren draait en onrust aanjaagt en van alles tegen mij zegt wat niet bepaald helpend en opbeurend is. Genieten van het zonnetje is er daardoor ook niet bij. Ik roep mijzelf tot de orde en stel mijzelf de belangrijke vraag die iedere HSP’er zichzelf steeds weer zou mogen stellen: wat heb ik NU nodig? En ik maak contact met mijn lijf. Want het juiste antwoord komt niet uit mijn hoofd maar komt uit mijn lijf die mij duidelijke signalen. Ik geef alles wat gevoeld wil worden de ruimte. De machteloosheid. De frustratie. Het verdriet. De schaamte. En als mijn hoofd er weer tussen komt en kritiek op mij heeft, spreek ik deze toe en vertel ik mijzelf dat ik het goed doe. Dat ik oké ben. En dat dit er mag zijn. Zo zit ik een paar minuten. En als snel voel ik dat de onrust verdwijnt. Dat het stiller wordt in mijn hoofd en ik mij rustiger voel. Er komt weer ruimte om na te denken. Nu zijn het helpende gedachten. Ik kan weer helder nadenken en dan kan ik verder. Geen onwil maar onmacht Misschien herken je dit wel bij jezelf en of bij je kind. Dat je je kind een taak geeft, of op school een taak krijgt, maar deze niet of moeilijk tot uitvoering kan brengen. Vaak is dit niet uit onwil maar uit onmacht en angst. Veel hoogsensitieve kinderen hebben er last van. Dat kan verschillende redenen hebben. Ze zitten sneller aan hun taks en hebben gemiddeld meer rust nodig. Iets ‘moeten’ werkt vaak averechts, zeker bij kinderen met een grote behoefte aan autonomie. Ze zijn van nature sneller faalangstig en weten gewoonweg niet waar te beginnen. Dit laten zij echter vaak niet weten. De vraag is of ze dit überhaupt zelf door hebben.
Wat gebeurt er in het HSP brein? Een HSP weet immers niet beter. Zo werkt zijn of haar brein. Het gaat onbewust en razendsnel. HSP’s kunnen makkelijk verbanden leggen en vanuit hun verlangen naar harmonie en gelijkheid wordt alles met elkaar verbonden. Bij één woord, flitst er beeld op die direct weer het volgende beeld oproept. En dit gaat eindeloos door. Met als resultaat één grote brij, een berg die niet te beklimmen is en alles is even belangrijk. Waar begin je dan?
Je ziet het gedrag. Maar wat zit eronder? Door dit associatieve snelle denken raken ze het overzicht kwijt. En dit kan verschillende kanten opgaan. Wat zich in het hoofd afspeelt, zie je niet. Wat je wel ziet, is het gedrag. Het ene kind kan snel afgeleid zijn. Net als ze ergens mee bezig zijn, zien ze al weer iets nieuws om te doen. En daardoor vergeten ze wat hen gevraagd werd of denken ze zelfs dat het al gedaan hebben. En het andere kind kan zo worden overweldigd door het eigen denkvermogen of faalangstig zijn dat het verlamt, verstrakt van de spanning en niet tot actie kan komen. Ze lopen zo vast in hun hoofd, dat ze niet meer helder na kunnen denken. Het veroorzaakt veel stress en overprikkeling en het kost veel energie.
Kritisch en zelf doen Veel HSP’s zijn een kei in de lat hoog leggen en erg streng voor zichzelf. Er mogen geen fouten worden gemaakt. Hedendaags is de druk en zijn de verwachtingen al vrij hoog. Deze voeren zij voor zichzelf nog eens extra op. En de niet helpende gedachten maken het er niet beter op. Tevens is hulp vragen wat een HSP’er niet makkelijk doet. Ze doet het liefst alles zelf en werken graag zelfstandig. Hulp vragen kunnen ze zien als falen of bang om de ander tot ‘last’ te zijn. En het is best spannend om je hand op te steken in de klas. Toch kunnen ze op dit soort momenten hulp goed gebruiken.
Wat kun je doen?
Zorg ervoor dat je kind weer ontspant of weet hoe het kan ontspannen zodat hij/zij weer helder kan nadenken.
Geef ruimte aan dat wat er is en gevoeld wil worden. Help het benoemen. Dat mag eerst geuit worden anders kunnen ze niet verder.
Maak je kind bewust van de niet helpende en helpende gedachten. Wat kun je beter denken?
Hoe kun je je kind verder helpen?
Help je kind de lat lager te leggen. Goed is goed genoeg. Het hoeft niet in 1x goed. Van fouten leer je. Stimuleer positief.
Laat ze veel zelf doen op het niveau dat ze aankunnen. Dat geeft hen zelfvertrouwen.
Vertel dat hulp vragen niet erg is en dat jij beschikbaar bent als dat nodig is. Spreek desnoods samen een teken af.
Help je kind bij het creëren van overzicht en prioriteiten stellen. Help ze leren een stappenplan of mindmap te maken.
Leer dat je kind eerst een taak afmaakt (of opruimt) voor het aan het volgende begint.
Wees duidelijk bij het geven van taken. Wat wordt er verwacht en wanneer? Dat biedt houvast.
Gevoel is de belangrijkste graadmeter. Niet de grootte van de taak. Neem het gevoel serieus.
Ik heb inmiddels vanuit rust en helderheid de belangrijkste klussen geklaard. En de rest van mijn to-do-lijst? Het gaat inderdaad niet vanzelf maar ik heb weer overzicht en het voelt meer in balans. Hoe is de balans bij jou? Luister en zie je de signalen bij zowel jezelf als je kind? Neem deze serieus. Stel vaker de vraag: wat heb ik of mijn kind NU nodig? Wat is nu werkelijk belangrijk? De was, dat ene mailtje of aandacht voor jezelf en elkaar?
Petra van der Gulik
Sensikids opvoedcoach/Amsterdam